Chủ Nhật, 12 tháng 9, 2010

Cách dùng SoundCard trong kỹ thuật đo lường,làm máy hiển thị sóng (Oscilloscope),máy phân tích phổ (Spectrum Analysis),máy phát sóng (Generator) trong phạm vi âm tần

Cách dùng SoundCard trong kỹ thuật đo lường,làm máy hiển thị sóng (Oscilloscope),máy phân tích phổ (Spectrum Analysis),máy phát sóng (Generator) trong phạm vi âm tần

1.Giới thiệu

Bài này được viết với mục đích là giúp các bạn yêu phần cứng và điện tử có trong tay một bộ dụng cụ dùng để đo lường thuộc loại "khớ khớ" trong khi các bạn chưa có đủ money cho loại xịn và chất lượng cao hơn. Tuy nhiên theo tôi thì tất cả những máy trên là quá đủ cho các bạn yêu điện tử rồi. Với các bạn không phải là dân điện tử và yêu hardware thì các bạn cũng có thể xem đây là một cách kết hợp giữa "mềm" và "cứng" tức là một sự kết hợp giữa 2 phần này để tạo ra những ứng dụng có ích.

Để có một "phòng thí nghiệm" nhỏ bé này thì bạn phải có các điều kiện sau:
1.Phải có một chiếc máy PC + Soundcard: Điều kiện này chắc là khá dể đối với các bạn phải không? (Bởi vì nếu không có máy thì làm sao bạn có thể online để đọc bài tute này được).
2.Download phần mềm thực hiện các quá trình xử lý số.
3.Một vài điện trở.

2.Giới thiệu Soundcard

Đối với một số bạn thì soundcard chẳng qua là 1 thiết bị dùng để cho các ứng dụng Multimedia, nhưng để dùng soundcard trong các ứng dụng đo lường thì ta nên hiểu một chút về cấu trúc phần cứng của chúng thì hơn.
Ngoài các phần cơ bản khác như là bộ DSP để sử lý các tín hiệu âm thanh thì ở trên card còn có 2 phần quan trọng sau:

1.Bộ chuyển đổi Digital-Analog (D/A): Dùng để chuyển các tín hiệu số thành các tín hiệu tương tự sau đó qua loa để biến thành các sóng âm đến tai chúng ta. Để dể tưởng tượng các bạn có thể xem sơ đồ khối sau (hình 1)
Qua sơ đồ trên ta thấy rằng trước khi đến loa thì tín hiệu số của âm thanh sẽ có dạng sóng điện tương ứng, như vậy ta thấy rằng chỉ cần thay đổi chuỗi số một cách hợp lý thì ta có dạng sóng diện mong muốn, như vậy ta đã có một máy phát (Generator).

2.Bộ chuyển đổi Analog-Digital (A/D): Ngược lại với bộ chuyển đổi D/A, bộ chuyển đổi A/D dùng để chuyển các tín hiệu tương tự từ bên ngoài thành các tín hiệu số để PC sử lý. Ta có thể xem sơ đồ sau để dể tưởng tượnghình 2)
Micro là 1 thiết chuyển đổi Điện-Cơ tức là chuyển đổi các giao động cơ học của âm thanh thành các tín hiệu điện có tần số tương ứng (cái này hình như chúng ta đã được học ở cấp III, không biết các bạn còn nhớ không nhỉ). Các tín hiệu điện này qua lỗ jack Line-In ở soundcard vào bộ chuyển đổi A/D để thành các tín hiệu số tương ứng để vào PC cho PC sử lý.Như vậy ta thấy rằng nếu ta bỏ Micro đi và thay vào đó là 1 tín hiệu điện bất kỳ ở 1 mạch điện nào đó thì nếu sử lý các số liệu hợp lý thì ta sẽ vẽ lên trên màn hình 1 dạng sóng (hoặc phổ) tương ứng với tin hiệu điện ở đầu vào thay vì chuyển các tín hiệu số này thành dạng âm thanh.
Để giao tiếp với bên ngoài thì ngoài các lỗ jack khác, sound card có 2 lỗ jack mà ta cần quan tâm đó là Line-In và Line-Out.Dùng jack cắm như sau để lấy tín hiệu vào (hoặc tín hiệu ra) sound card (jack cắm này bạn có thể mua hoặc tận dụng các dây phone nghe nào đã hỏng)hình 3)
Nếu dùng jack này khi sử dụng Oscilloscope thì:
- Đầu 1 nối với dây đo kênh 1
- Đầu 2 nối với dây đo kênh 2
- Đầu 3 nối dây đất chung.
Để có thông tin đầy đủ về các thành phần giao diện vào/ra, bạn xem ở phần Interface Schematics trong phần Help của chương trình, tại đây có các hướng dẫn cụ thể cách nối dây vào/ra sound card.

Nói "túm lại" ta cần 1 phần mềm để thực hiện các quá trình sử lý số như ta đã phân tích ở trên. Và phần mềm đó ở đây (shareware - free) :http://www.audiotester.de/

Hướng dẫn sử dụng phần mềm

Do chương trình này được viết bởi một người Đức nên chế độ mặc định sẽ là tiếng Đức, bạn có thể chuyển qua giap diện tiếng Anh cho dễ đọc.

Nếu muốn sử dụng soundcard như là 1 máy phát tín hiệu âm tần thì bạn chọn tab (Frequency Generator)????Sau khi chuyển sang giao diện tiếng Anh, bạn xem thêm chi tiết và cách sử dụng trong mục Sweep frequency generator (trong mục Help).

Tương tự, nếu bạn muốn sử dụng sound card như 1 máy phân tích phổ thì bạn chọn tab Spectrumanalyzer, còn nếu bạn muốn sử dụng sound card như là 1 máy hiển thị sóng thì bạn chọn tab Oscilloscope. Trong các tab sẽ có nhiều chức năng lựa chọn khác, bạn có thể dễ dàng tự tìm hiểu. Bạn cũng có thể xem trong mục Help để được hướng dẫn chi tiết.

Chú ý khi sử dụng

Điện áp cao nhất đặt ở đầu vào chỉ là 2V, cho nên khi bạn muốn đo những điện thế hơn 2V bạn phải lắp thêm một số điện trở để thực hiện phân áp trước khi vào sound card (bạn có thể xem thêm ở phần Interface Schematics trong Help).

Do đây là bản shareware nên chương trình chỉ hoạt động trong vòng 30 ngày (sau 30 ngày thì cứ khoảng 15' nó lại out ra ngoài). Nhưng nguyên lý của việc dùng sound card cho mục đích trên đều giống nhau nên bạn dùng bất cứ phần mềm nào tương tự như thế này cũng được cả. Bạn chịu khó tìm trên mạng xem thử có chương trình nào free hay không (nếu có cho tui 1 bản nhé :-) )
(vulh_bk:theo tớ thì để khắc phục nhược điểm này thì nên export file .reg ra khi nào hết hạn sử dụng ta lại Import vào và thế là lại OK !:2) )

Bài viết lấy từ : diendantinhoc.net

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét